2026: Nowe JPK dla przedsiębiorcy. Co naprawdę się zmienia?

Rok 2026 nie zaczyna cyfryzacji podatków – ona trwa od dawna. Mamy już obowiązkowe JPK_VAT, elektroniczne deklaracje, e-Urzędy i rosnącą automatyzację. Nowością jest jednak wejście w „twarde” JPK dla ksiąg podatkowych PIT oraz elektroniczne księgi/JPK dla CIT, a także nowa wersja JPK_VAT zsynchronizowana z KSeF. W praktyce to „dopięcie pętli” – fiskus zobaczy nie tylko Twoją ewidencję VAT, ale również szczegóły ksiąg (PIT/CIT) i środki trwałe w jednolitym, maszynowym formacie.

PIT: e-księgi + JPK_PKPIR, JPK_EWP, JPK_ST – NOWOŚĆ od 1.01.2026

Jeśli rozliczasz działalność na PIT, wejdziesz w obowiązek prowadzenia ksiąg/ewidencji elektronicznie oraz przekazania ich po roku w formie JPK. To nowy poziom szczegółowości:

• JPK_PKPIR – Twoje zapisy kosztów i przychodów trafią do skarbówki wprost z programu, w jednolitym układzie pól.
• JPK_EWP – dla ryczałtowców: pełna ewidencja przychodów w strukturze JPK.
• JPK_ST – rejestr środków trwałych i WNiP z wartościami, metodami i stawkami amortyzacji.

Co już obowiązywało wcześniej? Elektronizacja i JPK_VAT. To znasz. Nowością jest „wyniesienie” całej księgi (i środków trwałych) do ustrukturyzowanego raportu. Pierwszy raz wyślesz te pliki w 2027 (za 2026), a na starcie obejmie to podatników PIT, którzy składają JPK_V7M. To oznacza koniec „miękkich” Excelli i konieczność posiadania oprogramowania z poprawnym eksportem JPK.

Z perspektywy przedsiębiorcy:

• Więcej porządku w danych: opisy dokumentów, numery KSeF, daty, kategorie kosztów muszą być spójne.
• Mniej miejsca na uznaniowość: algorytmy szybciej wyłapią niespójności między KSeF, JPK_VAT i PKPiR.
• Ryzyka: odrzucone pliki, wezwania i korekty, jeśli struktury nie będą „domknięte” (mapy pól, słowniki, numeracje).

CIT: elektroniczne księgi / JPK_CIT (JPK_KR_PD) – NOWOŚĆ etapowo w 2026

Dla spółek to realna zmiana w sposobie raportowania ksiąg rachunkowych. Najwięksi – w tym PGK i podmioty z przychodami > 50 mln euro – po raz pierwszy przekażą pliki do 31.03.2026 (za 2025, jeśli rok pokrywa się z kalendarzowym). Docelowo obowiązek obejmie wszystkich podatników CIT.

Co już obowiązywało wcześniej? Elektroniczne rozliczenia CIT i raportowanie wybranych informacji (np. TPR) istniały, ale pełne, ustrukturyzowane „wyciągnięcie” ksiąg do JPK to nowa jakość. Teraz plan kont, polityka rachunkowo-podatkowa i KSeF muszą grać w jednej orkiestrze.

Z perspektywy przedsiębiorcy:

• Mapowanie planu kont → struktura JPK: bez tego plik nie przejdzie walidacji.
• Spójność z KSeF: koszty muszą łączyć się z fakturami; „podejrzane” pozycje będą typowane automatycznie.
• Ryzyka: niezgodność księgowo-podatkowa, rozjazdy ze sprawozdaniem finansowym, błędne klasyfikacje (np. reprezentacja, usługi niematerialne, TP).

JPK_VAT – NOWA WERSJA od 1.02.2026 (sam obowiązek JPK_VAT już jest od lat)

Nie mylmy dwóch rzeczy: JPK_VAT jako obowiązek – to „stare”, funkcjonujące od dawna; nowością jest zaktualizowana struktura JPK_VAT (JPK_V7M/K „(3)”), która lepiej zepnie się z KSeF i nowymi rozwiązaniami (m.in. system kaucyjny).

Z perspektywy przedsiębiorcy:

• Aktualizacja systemu FK: nowe pola/oznaczenia, ostrzejsze powiązanie z numerami KSeF.
• Mniej ręcznych korekt, więcej automatycznych weryfikacji: urząd szybciej znajdzie duplikaty, braki i nielogiczne korekty.

Co urząd „zobaczy więcej” dzięki nowościom 2026

• Pełny łańcuch: faktura (KSeF) → ujęcie w VAT (JPK_VAT) → ujęcie w księgach (JPK_PKPIR/JPK_CIT) → amortyzacja (JPK_ST).
• Niespójności „na wierzchu”: koszty bez faktury, złe stawki amortyzacji, korekty bez uzasadnienia, nietypowe odchylenia branżowe.
• Historia i jakość danych: korekty i zmiany będą widoczne systemowo, co ułatwi typowanie do czynności sprawdzających.

Jak się przygotować – praktyczna lista tylko pod NOWOŚCI 2026

1. System FK: upewnij się, że obsługuje JPK_PKPIR/EWP/ST, JPK_CIT oraz nową wersję JPK_VAT i ma pola pomocnicze na ID KSeF.
2. Mapy pól i słowniki: opracuj z biurem rachunkowym mapowanie kont i ewidencji do struktur JPK (osobno PIT i CIT).
3. Środki trwałe: uzupełnij metody, stawki i daty – to „wejdzie” do JPK_ST.
4. Procedury opisów dokumentów: standaryzuj nazewnictwo, opisy kosztów „wrażliwych”, numeracje powiązań z KSeF.
5. Testy przed produkcją: rób eksporty próbne JPK i raporty zgodności KSeF↔JPK_VAT↔księgi.
6. Harmonogram: zaplanuj migrację i szkolenia do końca 2025 r., aby 2026 wystartował bez „pożarów”.

Co już działa i jak to wykorzystać w 2026

• To już mamy: JPK_VAT, e-deklaracje, e-faktury dobrowolnie, elektroniczny obrót dokumentami.
• Jak to pomaga: jeśli Twoje procesy VAT i KSeF są już poukładane, wdrożenie nowych JPK sprowadzi się do mapowania danych i aktualizacji systemu zamiast rewolucji.
• Analogiczność procesów: nowe JPK dla PIT/CIT działają „jak JPK_VAT” – te same zasady spójności, walidacji i powiązań.

Konkluzja dla przedsiębiorcy

Rok 2026 nie wprowadza JPK od zera – on je rozszerza. Nowe są elektroniczne JPK ksiąg dla PIT i CIT oraz nowa wersja JPK_VAT powiązana z KSeF. Kto już teraz pilnuje jakości danych i ma uporządkowane procesy, temu 2026 r. przyniesie więcej automatyzacji niż bólu. Kto zwleka – ryzykuje błędami w strukturach, wezwaniami i karami. Wygraj to przygotowaniem: aktualizuj system, porządkuj słowniki, testuj eksporty JPK i łącz wszystko z KSeF.